Sau kỳ nghỉ ông Trump đối điện 2 cuộc khủng hoảng

• Iran tuyên bố làm giàu uranium "không giới hạn", thỏa thuận hạt nhân sụp đổ
• Ông Trump dọa trừng phạt nếu Iraq đuổi quân đội Mỹ khỏi lãnh thổ

Từ khi chiếc Air Force One của ông chưa đáp xuống thủ đô Washington D.C sau kỳ nghỉ, ông Trump đã phải đối mặt với những nghi ngại ngày càng gia tăng từ phía đảng Dân chủ về việc tướng Qassem Soleimani của lực lượng Vệ binh Các mạng Iran bị giết chết có thể sẽ đe dọa đến tính mạng của công dân Mỹ tại khu vực và là một nỗ lực nhằm đánh lạc hướng cuộc khủng hoảng chính trị của ông ngay tại Nhà Trắng.

“Tuần tới, Tổng thống Mỹ có thể sẽ phải đối mặt với phiên tòa luận tội tại Thượng viện. Chúng tôi biết ông rất buồn vì điều đó. Và tôi nghĩ rằng cũng dễ hiểu khi người dân hỏi rằng “Tại sao lại là thời điểm này?” Elizabeth Warren, một ứng viên tranh cử Tổng thống đảng Dân chủ, cho biết trong chương trình “State of the Union” của CNN. “Tại sao ông ấy lại chọn thời điểm này để tiến hành một hành động cực kỳ nguy hiểm, có thể dẫn chúng ta đến bờ vực chiến tranh?” Nghị sĩ đến từ Massachusetts cho biết.

Vài giờ trước khi ông Trump trở lại nhiệm sở, ở cách nước Mỹ nửa vòng Trái Đất, hàng trăm ngàn người đã tràn xuống phố tại Iran tuần hành bên cạnh chiếc quan tài của tướng Soleimani trong khi Quốc hội Iraq thông qua nghị quyết kêu gọi chấm dứt sự hiện diện quân sự của nước ngoài trên lãnh thổ của mình, một nỗ lực nhằm “tống cổ” hơn 5.000 binh sĩ Mỹ đồn trú từ thời kỳ chiến đấu chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh minh họa Getty Images.

Ngoại trưởng Mike Pompeo, người xuất hiện trên toàn bộ chương trình tin tức sáng Chủ nhật của Washington, đã lên tiếng bảo vệ vụ tấn công, khiến Soleimani thiệt mạng tại sân bay Baghdad, là một phần trong “chiến lược răn đe nhằm thuyết phục Iran hành xử như một quốc gia bình thường”. “Người dân Mỹ nên biết rằng chúng tôi sẽ không dao động. Chúng tôi bảo vệ lợi ích của Mỹ và chúng tôi sẽ làm như vậy theo cách phù hợp với luật pháp”, ông Pompeo nhấn mạnh.

Những căng thẳng bắt đầu leo thang khi ông Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Iran và áp đặt các lệnh trừng phạt làm tê liệt nền kinh tế của Tehran. Tuy nhiên, đó không phải là ưu tiên hàng đầu trong lịch trình của ông Trump khi kỳ nghỉ của ông bắt đầu.

Tổng thống Trump đến khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của mình tại Palm Beach, Florida, ngày 20-12-2019, chỉ 2 ngày sau khi Hạ viện bỏ phiếu thông qua 2 điều khoản luận tội chống lại ông liên quan đến việc lạm quyền khi ép Tổng thống Ukraine điều tra đối thủ chính trị và cản trở hoạt động điều tra của Quốc hội.

Trong suốt kỳ nghỉ, ông ghé thăm sân golf gần như mỗi ngày và ít xuất hiện trước công chúng. Tuy thế, đằng sau đó ông đã tổ chức hàng loạt các cuộc họp, có nhiều cuộc điện thoại để chuẩn bị cho những gì chờ đón ông ở phía trước.

Ông Trump đã nói chuyện với một số cố vấn và đồng minh đảng Cộng hòa thân cận nhất của ông tại Thượng viện, bao gồm nghị sĩ Lindsey Graham của bang Nam Carolina, về phiên tòa sắp tới. Mặc dù các chi tiết của phiên tòa, như thời điểm diễn ra, vẫn chưa rõ ràng, nhưng kết quả có vẻ như chắc chắn rằng Thượng viện do Đảng Cộng hòa lãnh đạo sẽ không phế truất ông Trump.

Dù vậy, chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã trì hoãn việc trình các điều khoản luận tội lên Thượng viện, dù đây là một bước cần thiết trước khi phiên tòa luận tội được bắt đầu, bởi bà này đã yêu cầu sự đảm bảo từ Lãnh đạo Thượng viện Mitch McConnell rằng quá trình tố tụng phải diễn ra công bằng.

Trong khi đó, ông McConnell đã bác bỏ yêu cầu này, đồng thời, bắt đầu thảo luận cùng Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer về các chi tiết của phiên tòa, như việc liệu các nhân chứng có nên được triệu tập hay không. Tổng thống Trump đã thúc đẩy việc kêu gọi sự xuất hiện của các nhân chứng để biến đây trở thành một phiên tòa “sặc sỡ”, bao gồm cả con trai của đối thủ Joe Biden và cả người tố giác, người đầu tiên báo cáo về hành động thúc ép Ukraine của ông Trump. Ông Trump tin rằng có thể thuyết phục công chúng Mỹ rằng mình vô tội. Tuy nhiên, ông Graham và nhiều cộng sự khác đã kêu gọi ông nên để Thượng viện xử lý vấn đề này.

Ông Trump cho rằng cuộc luận tội này sẽ trở thành một vết nhơ vĩnh viễn cho di sản trong nhiệm kỳ của mình, nhưng ông đã lắng nghe các cố vấn của mình, những người tin rằng đây có thể là một cơ hội về chính trị. Ông Trump cũng có ý tưởng tổ chức một loạt các cuộc tiếp xúc người ủng hộ.

Tuy vậy, ngay cả khi ông Trump tổ chức các cuộc họp tại Mar-a-Lago về phiên tòa cũng như chiến dịch tái tranh cử của ông chuyển sang giai đoạn mới, vấn đề Iran lại nổi lên hàng đầu.

Căng thẳng giữa hai nước lại nổi lên sau cuộc tấn công khiến một nhà thầu quân sự Mỹ thiệt mạng tại một căn cứ của Mỹ tại Iraq. Sau nhiều ngày cân nhắc cùng với các cố vấn an ninh quốc gia, ông Trump chọn cách đáp trả khốc liệt nhất: cuộc tấn công bằng máy bay không người lái khiến tướng Soleimani thiệt mạng.

Bất chấp lời đe dọa trả thù từ Iran, ông Trump không hề “nao núng”, đúng như thương hiệu hiếu chiến của mình.

“Mỹ vừa mới chi 2 ngàn tỷ USD cho các thiết bị quân sự. Chúng ta là nước lớn nhất và đến nay là tốt nhất trên thế giới. Nếu Iran tấn công một căn cứ quân sự của Mỹ, hay bất cứ người Mỹ nào, chúng ta sẽ gửi đến Iran một vài những thứ vũ khí tối tân nhất mà không có chút do dự nào”, ông Trump viết trên Twitter.

Sự liên quan giữa hai vấn đề lớn này đang bao trùm lên Nhà Trắng, khi phía đảng Dân chủ cho rằng căng thẳng gia tăng với Iran sẽ không ngăn cản việc họ thúc đẩy luận tội ông Trump.