Quy định bất nhất tại Mỹ trong xử lý lá phiếu của cử tri "đã qua đời"

Ảnh minh họa AP.

Vấn đề liệu một lá phiếu có được tính hay không nếu ai đó bỏ phiếu sớm nhưng qua đời trước Ngày bầu cử đang đặc biệt bức thiết trong năm nay, trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang hoành hành, đặc biệt nguy hiểm đối với người lớn tuổi. Những ca tử vong từ 85 tuổi trở lên chiếm một phần ba tổng số ca tử vong tại Mỹ.

Tại Mỹ, 17 bang cấm kiểm phiếu bầu của người qua đời sau khi bỏ phiếu trước cuộc bầu cử, tuy nhiên, 10 bang vẫn cho phép điều này. Tuy vậy, các bang còn lại không có quy định về vấn đề này.

Mặc dù theo luật, những lá phiếu như vậy có thể bị từ chối, nhưng cũng có thể tùy vào thời điểm người đó qua đời và thời điểm các quan chức bầu cử phát hiện người đó qua đời.

Khi ai đó qua đời gần sát thời điểm cuộc bầu cử, cần có thời gian để cập nhật hồ sơ và cũng cần cân nhắc đến thời điểm bỏ phiếu và thời điểm kiểm phiếu. Trong cuộc bầu cử năm 2016, tại Colorado có từ 15 đến 20 trường hợp cử tri bỏ phiếu qua thư và sau đó chết trước Ngày bầu cử. Tất cả số phiếu vẫn được tính.

Trong cuộc bầu cử sơ bộ tại Michigan vào đầu năm nay, 864 lá phiếu đã bị từ chối vì các cử tri đã chết trước cuộc bầu cử mặc dù họ còn sống khi họ điền vào phiếu.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng gian lận cử tri là đặc biệt hiếm. Có rất nhiều biện pháp bảo vệ được tích hợp để đảm bảo rằng chỉ những cử tri đủ điều kiện có thể bỏ phiếu và chỉ bỏ một lá phiếu. Các quan chức bầu cử cho biết, khi gian lận xảy ra, người có liên quan sẽ bị bắt và bị truy tố.

Justin Levitt, một chuyên gia về luật bầu cử, cho biết từng có nhiều trường hợp tuyên bố rằng “có người bỏ phiếu sau khi đã qua đời”, nhưng điều này không xảy ra. Theo chuyên gia này, những tuyên bố về những cử tri bỏ phiếu sau khi qua đời hầu hết do thiếu thông tin hoặc sai sót trong phân tích không tính đến khả năng nhiều người có cùng tên và ngày sinh.

Tuy vậy, vẫn có thể có gian lận dù tỷ lệ rất nhỏ. Levitt cho biết điều này thường liên quan đến việc ai đó muốn tôn vinh nguyện vọng của một người thân yêu vừa qua đời và điền vào lá phiếu đó.

Năm 2016, một thẩm phán bầu cử tại Illinois đã bị buộc tội gian lận cử tri sau khi bà điền vào lá phiếu cho người chồng quá cố của mình vì bà nói rằng ông ấy muốn ông Trump làm tổng thống.

Wisconsin, giống như North Carolina là chiến trường năm nay, cũng là một trong các bang cấm kiểm phiếu nếu cử tri chết sau khi bỏ phiếu. Hàng tháng, ủy ban bầu cử của tiểu bang nhận được hồ sơ về giấy chứng tử của quận và những hồ sơ này cũng sẽ được cập nhật lên hệ thống đăng ký cử tri toàn bang.

Văn phòng bầu cử của bang Iowa cũng xử lý hồ sơ chứng tử ngay khi nhận được, kể cả vào Ngày bầu cử. Tại bang này, nếu một người chết sau khi yêu cầu hoặc trả lại lá phiếu vắng mặt, lá phiếu đó sẽ bị vô hiệu và không được tính.