Châu Âu lo ngại đội quân cô dâu hồi hương
Những người cầu cứu đó chỉ là số ít trong 650 người châu Âu đang bị lực lượng dân quân người Kurd do Mỹ hậu thuẫn giam giữ trong 3 trại tập trung kể từ khi đánh bại cái gọi là Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại một số khu vực.
Trong loạt thư gửi qua tổ chức Chữ thập đỏ quốc tế và tin nhắn điện thoại, những thiếu nữ từng bỏ gia đình tới Syria lấy các tay súng thánh chiến cầu xin con cái của họ được phép trở về quê hương để được nuôi dưỡng và học tập. Trong năm qua, Hội Chữ thập đỏ đã tiếp nhận 1.290 tin nhắn cho thân nhân những người đang bị giam giữ tại 3 trại tập trung Al Roj, Al Hol và Ain Issa.
 |
| Các cô dâu hồi hương đang khiến giới chức châu Âu đau đầu. |
Quan chức người Kurd cho biết số người nước ngoài họ đang tạm giữ gồm 900 tay súng thánh chiến, 500 phụ nữ và hơn 1.000 trẻ em. Họ lo sợ rằng ba trại tập trung này sẽ không còn đủ chỗ, khi lực lượng liên quân tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công vào lãnh thổ IS kiểm soát.
Trước đó, trong tổng số khoảng 5.900 người Tây Âu bỏ nhà sang Trung Đông gia nhập phiến quân IS có đến 20% là phụ nữ. Theo số liệu của Trung tâm Nghiên cứu chủ nghĩa cực đoan quốc tế, ít nhất 566 đứa trẻ có mẹ gốc châu Âu, cha là các phần tử thánh chiến cực đoan được sinh ra ở nước ngoài.
Một người phụ nữ ở Paris bày tỏ mong muốn chăm sóc cho 3 đứa cháu ngoại mà bà chưa từng gặp mặt, vì con gái bà bỏ nhà đi sang Syria từ năm 18 tuổi. “Chúng vô tội. Chúng không liên quan đến việc này”, bà khẩn khoản cầu xin. Giống như người thân của các cô dâu thánh chiến khác ở Syria, người mẹ này yêu cầu giấu tên, lo sợ con gái và cháu ngoại sẽ bị liên lụy và trả thù.
Mỹ, Nga, Indonesia là những quốc gia đã nhận lại một số phụ nữ đi theo khủng bố IS hồi hương. Washington muốn châu Âu làm điều tương tự, vì họ lo ngại những trại tập trung sẽ là môi trường thuận lợi nuôi dưỡng một thế hệ phiến quân cực đoan mới.
“Chúng tôi nói với chính quyền châu Âu: Đưa người của các ông về, truy tố họ… Ở Syria họ còn là mối đe dọa với các ông hơn là được đưa về nhà”, một quan chức chống khủng bố cấp cao của Mỹ cho biết.
Về phần mình, châu Âu dường như khá chần chừ với hành động tiếp nhận những thiếu nữ đã bỏ nhà đi sang Trung Đông gia nhập IS. Một mặt họ không mấy thông cảm cho các gia đình của những kẻ khủng bố cực đoan, vì những ám ảnh từ các cuộc tấn công mới đây trên khắp châu Âu. Mặt khác các nhà ngoại giao châu Âu cho biết họ cũng không thể hành động trong khu vực do người Kurd kiểm soát, vì quyền này không được cộng đồng quốc tế công nhận.
Trong khi đó, người Kurd lại tuyên bố họ không việc gì phải truy tố hay giam giữ những người tị nạn kia. “Rõ ràng không ai muốn họ. Làm thế nào mà bạn có thể nói với công chúng rằng bạn đang giúp đỡ gia đình của kẻ thù”, một nhà ngoại giao cấp cao lên tiếng.
Tuy nhiên, lo ngại về việc bỏ rơi hàng trăm trẻ em được cho là công dân châu Âu đang thúc đẩy các chính phủ âm thầm tìm cách đưa chúng trở về. Giới chức Pháp cho biết họ sẽ đưa những đứa trẻ hồi hương, nhưng sẽ không nhận mẹ chúng. Các quốc gia EU khác cũng đang đàm phán với chính quyền người Kurd, nhưng mọi chuyện trở nên phức tạp vì người Kurd muốn các quốc gia này nhận về toàn bộ công dân, chứ không phải chỉ riêng trẻ em.
“Tôi hiểu sự nhạy cảm ở những quốc gia bị tấn công khủng bố. Chúng tôi hy vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các giải pháp nhân đạo cho trẻ em”, Peter Maurer, Chủ tịch Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế ICRC cho biết.
Hồi tuần trước, tờ The Times của Anh đưa tin, khoảng 80 cô dâu thánh chiến cùng với con cái của họ có thể quay về Anh sau cái chết của người chồng chiến binh thuộc IS. Các cô dâu thánh chiến người Anh sẽ phải đối diện với việc bị bắt giữ nếu quay về và con cái của họ cũng sẽ bị tách khỏi họ. “Chúng tôi sẽ thẩm vấn tất cả vì họ có thể đã tham gia vào hoạt động khủng bố”, một nguồn tin an ninh cho biết.
Các lực lượng người Kurd đang gây áp lực lên chính phủ châu Âu để đưa những cô dâu trong diện này hồi hương. Hiện nay, nhiều người trong số họ vẫn đang bị giam tại các trại giam ở miền Bắc Syria. Ông Abdul Karim Omar, một lãnh đạo người Kurd phụ trách việc hồi hương của người nước ngoài nói với tờ The Times rằng họ sẽ “không để các cô dâu này ở lại Iraq hay Syria”.
Cho đến nay, khoảng 1.050 công dân Anh - trong đó có 150 phụ nữ - được xác nhận là đã gia nhập các nhóm thánh chiến ở Syria và Iraq. Trên thực tế, các mối đe dọa an ninh do những phụ nữ này đặt ra không hề kém cạnh so với các chiến binh. Một nguồn tin cho biết: “Trước đây đa phần mọi người cho rằng phụ nữ không thể mang lại mối đe dọa như nam giới nhưng quan điểm như vậy đã thay đổi”.
