Quảng Trị: Dân thiếu nước sinh hoạt vì nạn đào vàng

Trẻ nghỉ học do nguồn nước bị ô nhiễm 

Ông Hồ Xưng, Trưởng bản Khe Hó, xã Vĩnh Hà, lo lắng: "Bản Khe Hó có 48 hộ dân, trên 300 nhân khẩu. Thời điểm này, hằng năm bà con đã phải sử dụng nguồn nước sông Bến Hải; năm nay nắng hạn đến muộn, nguồn nước giếng (cả bản có 8 giếng nước) sử dụng thêm được một thời gian nhưng cũng sắp cạn. Đến lúc đó, chắc chắn bà con sẽ phải đối mặt với khó khăn rất lớn - không tìm ra nguồn nước sinh hoạt do nguồn nước duy nhất bà con sử dụng bao đời nay - nước sông Bến Hải đã bị ô nhiễm rất nặng bởi nạn đào vàng".

Đứng trưa, tôi mới gặp được ông Mai Chiếm Quyền, Trưởng bản Bãi Hà, xã Vĩnh Hà. Ông Quyền đội nắng cháy, bươn bã giữa núi rừng, tìm nguồn nước sạch cho dân nhưng không tìm thấy được - cả vùng rừng núi, sông suối từ Vĩnh Ô về tới Vĩnh Hà đã bị "vàng tặc" băm nát.

Nguồn nước máy ở Trường Mầm non Bến Quan bị đỏ đục, hôi hoá chất do nạn đào vàng trái phép ở thượng nguồn sông Bến Hải.

"Bãi Hà có 25 hộ dân, 104 nhân khẩu. Mùa nắng, gần như toàn bộ người dân ở đây phải sử dụng nước sông Bến Hải nhưng từ hơn nửa năm nay nước sông này đã bị ô nhiễm nghiêm trọng do nạn đào vàng. Bà con chúng tôi không biết sẽ phải xoay xở thế nào", ông Quyền lo lắng cho biết.   

Thị trấn Bến Quan, Vĩnh Linh cũng đang phải gánh chịu hậu quả nặng nề do hoạt động khai thác vàng trái phép ở thượng nguồn sông Bến Hải kéo dài hơn nửa năm nay.

Cô Hoàng Thị Nghĩa, Hiệu trưởng Trường Mầm non Bến Quan cho biết: "Các bậc phụ huynh đang rất lo lắng và bức xúc nạn đào vàng trái phép gây ô nhiễm nguồn nước. Mấy tháng nay, do nguồn nước máy lấy từ vùng sông Bến Hải bị đỏ đục, hôi hóa chất cyanua nên bà con không cho con em đi học nữa".  

Bất thường

Ông Hồ Xưng, Trưởng bản Khe Hó, xã Vĩnh Hà cho biết: "Ngay sau phản ánh của Báo CAND về tình trạng "vàng tặc" hủy diệt thượng nguồn sông Bến Hải, huyện Vĩnh Linh đã chỉ đạo các lực lượng chức năng địa phương vận động "vàng tặc" ra khỏi khu vực khai thác".

"Vàng tặc" đào nát thượng nguồn sông Bến Hải.

Tìm hiểu được biết, các lực lượng chức năng đã có mặt dọc sông Bến Hải khu vực thượng nguồn từ vực Tiền đến ngọn Rào Quang, các khe A Nẩy, ngã ba Đầu Đạn... Tuy nhiên, sự có mặt của họ là khác thường, ít nhất là đối với một hoạt động mang tính công quyền - như hoạt động truy quét, đẩy đuổi và triệt tiêu "vàng tặc".

Ông Hồ Xưng đã đưa ra các bằng chứng để chứng minh cho sự khác thường này. "Lực lượng chia làm 2 nhóm; nhóm 5 người và nhóm 6 người, đến các điểm khai thác vàng trái phép ở thượng sông Bến Hải để thực hiện nhiệm vụ truy quét, đẩy đuổi và triệt tiêu "vàng tặc". Thế nhưng kết quả thật tệ, họ chỉ vận động "vàng tặc" ra khỏi khu vực khai thác mà không xử lý gì khác...".

Làm việc với PV Báo CAND, ông Lê Anh Lộc, Trưởng Công an xã Vĩnh Hà cho hay, đối với lực lượng chức năng xã chỉ có thể nhắc nhở, đuổi "vàng tặc" ra khỏi khu vực khai thác mà chưa có biện pháp xử lý nào. "Chúng tôi đã báo cáo, kiến nghị lên huyện để có biện pháp xử lý và xử lý mạnh tay", ông Lộc nói. Trong thực tế, chỉ đạo của huyện Vĩnh Linh, ngành chức năng ở đây về giải quyết nạn "vàng tặc" trên đã tỏ ra... mềm mỏng hơn nhiều so với quyết tâm của xã Vĩnh Hà (!).

Tìm hiểu vấn đề này, nguồn tin của Báo CAND cho biết, sở dĩ việc truy quét, đẩy đuổi, triệt tiêu "vàng tặc" ở thượng nguồn sông Bến Hải diễn ra bất thường là do khu vực khai thác thuộc về số ít doanh nghiệp ở Vĩnh Linh. Số ít "đại gia" này đã thuê máy móc, nhân công lên đó làm vàng. Lượng vàng thu được là rất nhiều (có nguồn tin cho biết, mỗi tháng khai thác lên đến 25kg vàng/điểm khai thác và có hàng chục điểm khai thác như vậy kéo dài gần 30 cây số dọc thượng nguồn sông Bến Hải) nên càng ngày, số ít "đại gia" này càng ráo riết bám sát hoạt động khai thác vàng trên