Giải quyết tình trạng xe quá hạn vẫn lưu hành

Thực tế xe hết niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định vẫn lưu hành suốt thời gian qua tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, gây bức xúc dư luận. Mỗi năm, lực lượng Cảnh sát giao thông (CSGT) xử lý hàng nghìn xe vi phạm liên quan đến thời hạn lưu hành, kiểm định. Vậy thực trạng trên diễn ra như thế nào? Làm sao giải quyết triệt để? Phóng viên Chuyên mục Trò chuyện Chủ nhật đã có cuộc trao đổi với Đại tá Nguyễn Hữu Dánh, Phó cục trưởng Cục CSGT, Bộ Công an xung quanh vấn đề này.

Phóng viên (PV): Thưa Đại tá, pháp luật đã quy định thời hạn kiểm định, thời hạn lưu hành đối với ôtô để đảm bảo an toàn. Vậy xe hết niên hạn sử dụng vẫn lưu hành có nguyên nhân từ đâu? Theo quy định, lỗi điều khiển xe quá hạn sử dụng, quá hạn kiểm định sẽ bị xử lý như thế nào?

Đại tá Nguyễn Hữu Dánh: Theo quy định, những xe ôtô hết hạn sử dụng, khi đến lần kiểm định cuối phải nộp lại sổ cho Trung tâm Đăng kiểm địa phương và phải đến cơ quan đăng ký để thu hồi giấy đăng ký xe và biển số xe. Tuy nhiên, hiện nay trên thực tế, nhiều chủ xe quá hạn sử dụng, kiểm định nhưng vẫn tìm cách trốn tránh, không đến cơ quan chức năng làm thủ tục xoá sổ đăng ký phương tiện hết niên hạn sử dụng, nhiều trường hợp lén lút đưa về vùng sâu, vùng xa, miền núi để tiếp tục lưu hành, hoặc tìm cách làm giả giấy tờ kiểm định an toàn kỹ thuật để hợp thức hoá phương tiện và lưu hành trên đường.

Nghị định 107/2014/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 4 triệu đồng đến 6 triệu đồng đối với hành vi điều khiển xe quá niên hạn sử dụng tham gia giao thông (đối với loại xe có quy định về niên hạn sử dụng). Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển xe quá niên hạn sử dụng tham gia giao thông còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung tịch thu phương tiện và tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe 2 tháng.

PV: Bên cạnh quy định trên, pháp luật cũng phân công rõ trách nhiệm cho từng cơ quan liên quan. Cục Đăng kiểm kiểm soát niên hạn, chất lượng an toàn xe lưu hành; Cục CSGT kiểm soát xe lưu hành trên đường. Tuy nhiên, vẫn lọt lưới xe lưu hành khi đã quá niên hạn sử dụng, quá hạn kiểm định. Vậy quá trình thực thi trách nhiệm của lực lượng CSGT có gặp khó khăn nào không?

Đại tá Nguyễn Hữu Dánh: Thông tư 15/2014/TT-BCA của Bộ Công an quy định trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong việc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe. Theo đó, cơ quan đăng ký, quản lý xe căn cứ danh sách xe ôtô hết niên hạn sử dụng, xe không được phép lưu hành do cơ quan đăng kiểm cung cấp để rà soát, làm thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe. Đồng thời, Thông tư cũng quy định cơ quan đăng ký, quản lý xe phối hợp với Công an xã, phường, thị trấn nơi chủ xe cư trú để thông báo, yêu cầu tổ chức, cá nhân có xe hết niên hạn sử dụng làm thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đăng ký, biển số xe. Tuy nhiên, có tình trạng xe quá hạn sử dụng, quá hạn đăng kiểm vẫn lưu hành là do phần lớn chủ xe không tự giác, hoạt động lén lút ở vùng sâu, vùng xa gây khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát. Có trường hợp khi cơ quan đăng ký cùng Công an cơ sở gặp chủ xe thì xe đã qua nhiều đời chủ mà không làm thủ tục sang tên đổi chủ, và đến hiện tại chưa xác định được chủ xe ở đâu. Bên cạnh đó, việc trao đổi thông tin có lúc có nơi còn chưa đồng bộ.

Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, tính đến ngày 31/12/2014, số lượng xe hết niên hạn sử dụng trên toàn quốc là 16.355 phương tiện, trong đó xe khách là 3.235 phương tiện, xe tải là 13.120 phương tiện. Tuy nhiên, một thực tế là các xe hết niên hạn sử dụng đến làm thủ tục "khai tử", xóa sổ chỉ dừng ở con số khiêm tốn. Nhiều chủ những chiếc xe đã hết niên hạn sử dụng thường tìm cách thoái thác, đối phó bằng việc chỉ chở hàng chạy tại địa bàn vùng sâu, vùng xa, vào buổi tối. Có những chủ xe đường dài, sau khi xe hết niên hạn lại đem xe về để tận dụng chạy tuyến nội tỉnh. Nếu bị lực lượng CSGT kiểm tra thì các tài xế sẽ không trình sổ kiểm định mà viện lý do quên không mang theo. Nhiều trường hợp làm giả sổ kiểm định an toàn kỹ thuật...

Đại tá Nguyễn Hữu Dánh, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông.

PV: Với cách thức đối phó của các chủ xe như vậy, lực lượng CSGT đã khắc phục để xử lý vi phạm như thế nào, thưa Đại tá?

Đại tá Nguyễn Hữu Dánh: Lực lượng CSGT thông qua công tác tuần tra kiểm soát (TTKS), xử lý vi phạm, ngoài việc phát hiện những lỗi vi phạm gây mất an toàn giao thông khác cũng đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan Đăng kiểm, Thanh tra giao thông kiểm tra, xử phạt nghiêm đối với các trường hợp xe vi phạm kiểm định an toàn kỹ thuật, hết niên hạn sử dụng... Năm 2014, thông qua công tác TTKS, lực lượng CSGT đã xử lý 4.883.692 trường hợp vi phạm về TTATGT, tước GPLX 403.055 trường hợp, tạm giữ 644.966 trường hợp. Trong đó, qua phân tích 396.863 trường hợp lái xe ôtô vi phạm thì có 21.101 trường hợp điều khiển phương tiện không đủ tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật; 2.362 trường hợp tự ý thay đổi kết cấu; 1.444 trường hợp sổ kiểm định, tem kiểm định hết hạn sử dụng.

PV: Do có sự quyết liệt của ngành giao thông và lực lượng Công an, thời gian qua, tình trạng xe vi phạm quá khổ, quá tải đã có chuyển biến tích cực. Liên hệ với vấn đề này, theo đồng chí chúng ta có cách nào để ngăn chặn tình trạng xe quá hạn kiểm định vẫn lưu hành?

Đại tá Nguyễn Hữu Dánh: Theo tôi, để ngăn chặn được tình trạng xe quá hạn sử dụng, quá hạn kiểm định, trước hết phải làm tốt công tác tuyên truyền, đặc biệt là phải tuyên truyền, vận động ở cấp cơ sở (phường, xã) để cho người dân có ý thức tự giác chấp hành pháp luật, đưa phương tiện hết niên hạn sử dụng tới cơ quan đăng ký làm các thủ tục theo quy định. Tiếp theo là việc tăng cường xử lý vi phạm. Lực lượng CSGT cũng đã đưa nội dung kiểm soát xe quá niên hạn vào các chuyên đề TTKS, kiên quyết đình chỉ hoạt động, thu hồi giấy đăng ký và biển số xe… Trong công tác TTKS, xử lý vi phạm về TTATGT, lực lượng CSGT sẽ phối hợp đồng bộ và chặt chẽ hơn với Thanh tra giao thông, các trung tâm đăng kiểm để kiểm tra, xử phạt kịp thời đối với các trường hợp vi phạm về xe quá niên hạn sử dụng.

PV: Xin cảm ơn Đại tá!