Dân tái định cư lòng hồ Thủy điện Bình Điền: Thiếu gạo và đất sản xuất

Tháng 8/2006, 46 hộ dân người Kơ Tu, thôn Bò Hòn, xã Bình Thành (Hương Trà, Thừa Thiên - Huế) được di dời khỏi khu vực lòng hồ thủy điện Bình Điền (thượng nguồn sông Hương) đến khu tái định cư mới khe Nông Hội, thôn Hiệp Hòa (xã Bình Thành). Khu tái định cư với nhà cửa được xây dựng khang trang, hệ thống nước sạch, điện, đường, trường học… đầy đủ. Tuy nhiên, sau gần 4 tháng đến khu tái định cư, người dân khu tái định cư Bò Hòn đang gặp cảnh khó khăn do thiếu lương thực, đất đai sản xuất…

Thôn Bò Hòn mới chính thức được thành lập từ năm 1995, gồm 46 hộ, với 225 nhân khẩu, chủ yếu là người dân tộc Kơ Tu, được tách ra từ bản Lác, xã Hương Nguyên, huyện A Lưới. Thôn nằm cách trung tâm xã Bình Thành khoảng 10km, đường sá đi lại rất khó khăn, chủ yếu là đường mòn.

Ông Văn Viết Song, Chủ tịch UBND xã Bình Thành cho biết, 100% hộ dân ở thôn Bò Hòn thuộc diện đói nghèo, nhà cửa tạm bợ. Toàn thôn không có lấy một ngôi nhà xây kiên cố. Trước đây, khi chưa có dự án thuỷ điện Bình Điền, chính quyền địa phương đã có kế hoạch di dời người dân về định cư vùng gần trung tâm xã.

Từ khi dự án thủy điện Bình Điền thực hiện, những hộ dân này được di dời về nơi tái định cư là khu vực khe Nông Hội, có diện tích 35ha, cách trung tâm xã Bình Thành 2km. Công ty cổ phần Thủy điện Bình Điền đầu tư 6,7 tỷ đồng san ủi mặt bằng, xây dựng hạ tầng, các công trình phúc lợi cùng 46 ngôi nhà kiên cố. Tuyến đường vào thôn dài gần 2km được rải nhựa và 500m đường dân sinh. Hệ thống điện lưới, nước tự chảy được xây dựng đưa vào tận nhà các hộ dân.

46 nhà dân được quy hoạch theo hình cánh cung, xây dựng kiên cố, với diện tích 72,8m; trong đó căn hộ chính 47m², công trình phụ khép kín gần 26m², với tổng mức đầu tư bình quân 60 triệu đồng/hộ. Khu tái định cư được đầu tư xây dựng nhà sinh hoạt cộng đồng (diện tích 100m²), nhà mẫu giáo, 2 phòng tiểu học và nhà ở của giáo viên. Ngoài diện tích đất ở, bình quân mỗi hộ dân được cấp 0,5ha đất vườn.

Ông Huỳnh Tấn Kia, Thôn trưởng khu tái định cư Bò Hòn cho biết, về nơi ở  mới nhà cửa khang trang, có đường, có điện, có nước sạch sinh hoạt… nên người dân rất phấn khởi. Tuy nhiên, do tập quán của người dân chuyên sống dựa vào rừng "chặt đốt, cốt trỉa", khi chuyển đến nơi ở mới đất đai sản xuất chưa được cấp kịp thời cùng với việc ỷ lại vào tiền đền bù nên đời sống của người dân ban đầu gặp không ít khó khăn.

Tuy nơi ở mới nhà cửa khang trang, cơ sở hạ tầng hoàn thiện, nhưng để giúp người dân ổn định cuộc sống thì vẫn còn nhiều việc phải làm. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Chức, Phó Trưởng thôn phụ trách Công an thôn Bò Hòn cho biết, điều mong muốn của người dân là sớm có đất đai sản xuất để ổn định cuộc sống.

Trước những kiến nghị của người dân, ông Nguyễn Ngọc Nguyên, Phó Chủ tịch HĐND xã Bình Thành cho biết, trước đây xã đã có chủ trương đưa dân ra vùng ngoài canh tác với diện tích khoảng 15ha từ 2 năm nay, chủ yếu trồng sắn công nghiệp. Đồng thời, xã tiến hành khảo sát một số vùng, qui hoạch diện tích trồng cao su khoảng 20ha để cấp cho người dân và sắp tới tiếp tục quy hoạch thêm để đáp ứng nhu cầu sản xuất của người dân.

Nhằm giúp người dân ổn định cuộc sống, Công ty cổ phần Thủy điện Bình Điền cũng có dự án phục hồi sinh kế, với tổng số tiền trên 1 tỷ đồng, tuy nhiên hiện nay dự án này mới… đang triển khai thực hiện.

 Một vấn đề nữa cần được quan tâm, những hộ dân vùng tái định cư sẽ được hỗ trợ lương thực 12 tháng, với mức 21kg gạo/khẩu/tháng, tuy nhiên do công tác hỗ trợ tái định cư chậm triển khai nên từ khi chuyển đến khu tái định cư (8/11/2006) đến thời điểm này, người dân thôn Bò Hòn vẫn chưa được cấp một ký gạo hỗ trợ nào!

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, anh Mai Khắc Toàn, cán bộ phụ trách công tác đền bù giải phóng mặt bằng của Công ty cổ phần Thủy điện Bình Điền cho biết, ngày 13/10, đơn vị này đã gửi kế hoạch hỗ trợ gạo và kế hoạch phục hồi sinh kế cho người dân khu tái định cư Bò Hòn cho Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng huyện Hương Trà và UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, nhưng đến nay phía tỉnh chưa có công văn trả lời về mức đền bù hỗ trợ nên công ty chưa thực hiện được.

Được biết, theo chủ trương của tỉnh Thừa Thiên - Huế khi người dân bắt đầu di dời sẽ tiến hành chi trả để người dân có tiền ổn định cuộc sống mới. Vậy là sau gần 4 tháng chuyển đến khu tái định cư mới, mặc dù được sống trong những ngôi nhà khang trang có đầy đủ điện thắp sáng, nước sinh hoạt… nhưng lại mỏi mòn chờ gạo hỗ trợ từ phía chủ đầu tư