Cần Thơ: Đất có chủ quyền thành "đất công"

Khu vực chợ Cầu Nhiếm trước đây thuộc ấp Tân Long, xã Tân Thới, huyện Ô Môn, tỉnh Cần Thơ. Từ năm 2004, khi chia tách đơn vị hành chính, ấp Tân Long, xã Tân Thới thuộc huyện Phong Điền, TP Cần Thơ.

Theo đơn trình bày và những giấy tờ chứng minh của 29 hộ dân ở khu vực chợ Cầu Nhiếm thì hầu hết các hộ dân này sống và sử dụng đất hợp pháp trước giải phóng. Sau năm 1975, lần lượt 29 hộ dân được UBND huyện Ô Môn, tỉnh Hậu Giang và tỉnh Cần Thơ (cũ) cấp GCNQSDĐ (giấy trắng). Sau đó, các hộ dân này thực hiện đổi GCNQSDĐ mới (sổ đỏ) theo đúng quy định.

Sau khi cấp sổ đỏ, toàn bộ giấy tờ cũ bị cán bộ địa chính giữ lại. Khi nhận được sổ đỏ, một số hộ phát hiện ra đất thực tế và diện tích thể hiện trong sổ đỏ khác nhau. Cụ thể, có 22 hộ bị "cắt" một diện tích lớn, phía nằm tiếp giáp với tỉnh lộ 923 (đối diện với chợ Cầu Nhiếm) còn 7 hộ, khi làm sổ đỏ vẫn còn giữ đúng số thửa, diện tích đất như ban đầu (phần mặt tiền vẫn giáp với tỉnh lộ 923) nhưng vẫn bị cho là đất công.

Người dân bức xúc trình bày với phóng viên.

Ông Lương Văn Dịnh, hộ dân được cấp sổ đỏ, bức xúc nói: "Gia đình tôi sống ở đây từ trước năm 1975, sau khi tiếp thu, chính quyền địa phương đo đạc và cấp GCNQSDĐ cho tôi là 265m², khi làm thủ tục đổi sổ đỏ, giấy đỏ mới cũng thể hiện đủ, đúng diện tích như ban đầu.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, UBND xã đã 3 lần mời tôi lên thông báo trong diện tích 265m² đất của tui có phần đất công. Phần đất công tính từ giáp tỉnh lộ 923 vào 8m, buộc tôi phải đóng 600 nghìn/m² là thu tiền sử dụng đất công. Nếu không thực hiện, chính quyền sẽ thu lại phần đất trước nhà để  xây kiốt cho thuê".

Trong khi đó, trường hợp của hộ Trịnh Ngọc Chanh, sử dụng đất trước năm 1975, đến ngày 4/2/1990, được UBND huyện Ô Môn (cũ) cấp GCNQSDĐ số 227, kèm theo lược đồ, tỉ lệ 1/2.000, thể hiện rõ diện tích đất là 216m², số thửa 1430. Trong lược đồ thể hiện rõ có phần tiếp giáp tỉnh lộ 923. Thế nhưng, đến ngày 2/11/1998, khi làm lại sổ đỏ, hộ ông Chanh được cấp GCNQSDĐ mới số 00453, vẫn đúng số thửa 1430 nhưng lược đồ và diện tích thay đổi, từ 216m² xuống còn 166m², diện tích "bị mất" lại nằm giáp với tỉnh lộ 923(?).

Theo số liệu của 29 hộ dân cung cấp, phần diện tích bị mất khi làm lại GCNQSDĐ và diện tích đất mà chính quyền địa phương gọi là đất công có với diện tích là 908m². Nếu tính giá mà địa phương đưa ra 600 nghìn đồng/m² thì số tiền là gần 600 triệu đồng, trong khi đó, các hộ dân đa phần là hộ nghèo.

Mặt khác, nếu không tuân thủ, chính quyền địa phương sẽ thu hồi phần đất bị cho là đất công thì tất cả sẽ không còn đường đi, muốn đi phải bắc thang leo qua nóc nhà. 

Vẫn giữ quan điểm đất công để thu tiền?!

Trao đổi với chúng tôi xung quanh sự việc này, ông Đoàn Bút Mực, Chủ tịch UBND xã Tân Thới, cho rằng: Nguồn đất ở khu vực chợ Cầu Nhiếm có từ thời chế độ cũ, trong đó có 29 hộ dân đang sinh sống. UBND huyện Phong Điền có xin ý kiến UBND TP Cần Thơ cho chủ trương khai thác nguồn đất công để dân tự cải tạo. Nếu dân có nhu cầu, chính quyền địa phương giao đất đồng thời thu tiền sử dụng đất theo chủ trương cho phép là 600 nghìn đồng/m².

Tuy nhiên, lý giải về nguồn gốc đất và phần đất của 29 hộ dân đã được cấp GCNQSDĐ thì ông Đoàn Bút Mực cho rằng, do sai sót của các cán bộ địa chính trong khâu làm thủ tục cấp đất. Nhưng khi chúng tôi đề cập đến vấn đề nguồn gốc đất sử dụng lâu năm theo Luật Đất đai là hợp pháp thì ông Mực nói sẽ xem xét lại cụ thể từng trường hợp.

Cũng theo ông Mực, UBND xã đã 3 lần họp dân nhưng không thành nên có thông báo từ ngày 5/4/2007 là hạn chót, nếu các hộ không đăng ký đóng tiền sử dụng đất (trên phần đất cho là đất công - NV) thì sẽ bị ra quyết định thu hồi(?).

Trong khi đó, theo ông Nguyễn Lạc, Phó phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Phong Điền, lại cho rằng, xét về nguồn gốc đất của 29 hộ dân, từ thời những năm 1965, 1966, chính quyền chế độ cũ đã có quy hoạch và theo hồ sơ đất đai từ năm 1984, đất của 29 hộ dân có phần đất công. Từ đó, kiến nghị UBND TP Cần Thơ cho phép khai thác quỹ đất công này.

Lý giải về việc 29 hộ dân có GCNQSDĐ, ông Lạc cho rằng cũng có phần trách nhiệm trong sai sót khi cấp, vì vậy sẽ thực hiện sửa sai nhưng huyện Phong Điền vẫn giữ quan điểm đó là đất công nên phải hợp thức hóa cho 29 hộ dân và họ phải đóng tiền theo quy định để ổn định chỗ ở, sản xuất, kinh doanh...

Tuy nhiên, qua quá trình xác minh nguồn gốc đất và những giấy tờ có liên quan, chúng tôi thấy rằng, 29 hộ dân ở khu vực chợ Cầu Nhiếm đã có GCNQSDĐ hợp pháp, sử dụng lâu năm, đúng quy định của pháp luật nên UBND TP Cần Thơ cần xem xét lại vụ việc, không để người dân khiến nại nhiều nơi, ảnh hưởng dư luận xã hội, trật tự địa phương