Bến "cóc", xe "dù" vẫn hoành hành

Mặc dù chính quyền TP HCM từng quyết tâm dẹp nạn xe "dù", bến "cóc" bằng khẳng định sẽ "cách chức lãnh đạo địa phương" nếu để xảy ra tình trạng lập bến bãi đón trả khách trái phép trên địa bàn quản lý, mức phạt đối với hành vi vi phạm này cũng đã cao tới mức có thể "đánh" cho doanh nghiệp vi phạm sạt nghiệp... tuy nhiên vấn nạn này không những không giảm mà còn phát triển một cách mạnh mẽ mà thời gian qua chẳng hề có vị lãnh đạo phường, quận hoặc lực lượng chuyên trách nào bị xử lý. Thực trạng này đã đẩy các doanh nghiệp (DN) vận tải chân chính vào thế điêu đứng hoặc phải đối mặt với nguy cơ ngưng hoạt động.

Sợ xe "dù" càn khách hơn lo giá xăng tăng  

Giá xăng dầu tăng 2 lần liên tiếp với mức 30% chỉ trong vòng chưa đầy 2 tháng so với trước đã khiến nhiều DN vận tải khách liên tỉnh khó khăn thêm gấp bội. Nhưng theo đại diện một nhà xe, để đối phó với khó khăn do giá xăng dầu tăng, DN vận tải khách chỉ cần điều chỉnh giá vé lên chút đỉnh và thực hiện những biện pháp "thắt lưng buộc bụng" khác trong việc chi phí; tăng cường tìm kiếm, khai thác thêm nguồn hàng là đã có thể trụ được. Song cái khó nhất hiện nay có thể đẩy nhiều DN vận tải khách, nhà xe đến bờ vực phá sản, hoặc phải liều chấp nhận bỏ bến nhảy ra ngoài chạy dù là tình trạng khách không vào bến.

Xe "dù" trá hình ngang nhiên dừng đậu trên đường chờ giờ đón khách. Ảnh: Đ.T.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Thừa, Giám đốc Bến xe miền Đông cho biết: Từ đầu năm tới nay đã có đến 10 DN, nhà xe xin tạm ngưng hoạt động hoặc bỏ bến do khách ít dẫn đến lỗ quá. Mặc dù để hỗ trợ DN vận tải, nhà xe, trong vòng 5 năm qua Bến xe miền Đông đã không tăng giá dịch vụ. Nguyên nhân chính khiến nhiều DN vận tải chính thống đang hoạt động trong bến trở lên èo uột là do bị đội ngũ xe Opentour rồi xe hợp đồng càn quét, cạnh tranh khốc liệt.

Thực tế tại Bến xe miền Đông những năm qua, dù hằng ngày đều có trên 1.000 lượt xe xuất bến, song lượng khách mua vé, lên xe tại bến chỉ có chừng  20.000 lượt. Như vậy, dù là xe khách liên tỉnh loại lớn, bình quân mỗi xe chỉ có chừng 20 khách khi rời bến. Để có thể trụ được trước thực trạng này, trừ một vài DN xe thương hiệu, hầu hết các nhà xe còn lại đều phải lén lút thực hiện đón khách; nhận chở hàng thuê dọc đường hành trình, chấp nhận bị phạt nếu bị lực lượng CSGT, Thanh tra giao thông phát hiện.

Trốn thuế, trốn cả trách nhiệm bảo hiểm cho khách đi xe

Không thể phủ nhận được lợi thế thu hút khách của xe Opentour và xe hợp đồng trá hình là đón trả khách ngay tại trụ sở DN ở khu vực nội thành như các hãng xe Thành Bưởi, Hoa Mai, Thiên Phú... Vì vậy, để tạo thuận lợi cho hành khách ra bến đi xe và cho cả những DN vận tải khách trá hình này, quy định về vận tải cũng cho phép các DN dạng này được đón trả khách tại trụ sở DN và địa điểm cố định.

Nhưng phải dùng xe nhỏ để trung chuyển, chở khách ra bến, lên xe và tất cả các xe chở khách của DN buộc phải vào bến xe. Tuy nhiên, vấn đề này đã không được các doanh nghiệp, chủ xe chấp hành. Lý do dẫn đến tình trạng chây ì này chủ yếu là để trốn thuế, bởi vé xe khách cũng là một loại hóa đơn để cơ quan thuế quản lý thu, nhưng bằng cách không bán vé, chờ khách lên xe là thu tiền trực tiếp như các DN Thành Bưởi, Phương Trang… đã làm.

Để đối phó với cơ quan chức năng, hợp đồng rồi lệnh vận tải hoặc hóa đơn cũng được DN giao cho tài xế mang theo để trưng ra khi bị kiểm tra. Nhưng một tháng xuất ra được mấy tờ hóa đơn V.A.T; trên hóa đơn ghi bao nhiêu thì chỉ có chính những DN đang làm ăn lởm khởm kia mới biết được.

Việc này cần được Cục Thuế TP HCM khẩn trương chỉ đạo kiểm tra... Không chỉ là hành vi trốn thuế, vé xe khách còn bao gồm cả tiền bảo hiểm tính mạng hành khách trên xe, nên các DN xe "dù" trá hình này còn trốn cả phần trách nhiệm bảo hiểm cá nhân cho hành khách.

Thông điệp mà nhiều đại diện DN kinh doanh vận tải khách từ lâu đã muốn gửi tới là phải chấp nhận "hy sinh" một vài DN làm ăn man trá để lập lại công bằng, trật tự cho hoạt động vận tải khách liên tỉnh. Việc tạo ra một môi trường kinh doanh sòng phẳng, minh bạch cho các DN vận tải khách này cũng nhằm cứu vãn cho hàng trăm DN làm ăn chân chính trước tình hình kinh tế khó khăn hiện nay