Quảng Ninh: Gia tăng tình trạng trẻ vị thành niên phạm tội

Xử lý và giáo dục trẻ vị thành niên này ra sao khi các cơ quan tố tụng ở Quảng Ninh đang vướng mắc về quan niệm "tội danh"?

Do cần tiền …ăn quà vặt

Sự kiện một nhóm học sinh từ lớp 7 đến lớp 9, Trường THCS Nguyễn Trãi, thị xã Uông Bí, chỉ vì cần tiền ăn chơi đã bàn nhau thực hiện 14 vụ cắt phá các tủ cáp điện thoại lấy lõi đồng để bán gây nên "cú sốc" lớn cho phụ huynh và học sinh ở đây.

Cầm đầu là Nguyễn Thanh Tâm (18 tuổi), trú ở khu 4, phường Thanh Sơn - một học sinh hư, thường bỏ nhà đi chơi. Lạ là cha mẹ của Tâm lại chẳng quan tâm đến việc giáo dục con cái, dẫn đến việc Tâm sa chân vào con đường hư hỏng mà họ không biết. Miếng mồi để bọn Tâm chú ý chính là các tủ cáp điện thoại được quản lý một cách lỏng lẻo. Cơ quan chức năng thị xã Uông Bí lao đao khi trong 1 năm đã để mất hơn 20 vụ dây cáp điện thoại, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho ngành chủ quản và bức xúc trong dư luận. Mỗi khi thực hiện xong, Tâm và đồng bọn đều xoá sạch dấu vết.

Điều khiến nhiều người giật mình là nhóm tội phạm nhí này có kiểu sống "quái đản". Tuy cũng đi học như hàng nghìn học sinh khác, nhưng tối đến chúng rất ít khi về nhà. Thường sau giờ tan học chúng ngồi ở quán "chát", đến nửa đêm chúng kéo nhau lên Nghĩa trang thị xã để ngủ. Để chống muỗi, mỗi tên lấy hai bao dứa, một để trùm chân, một để trùm đầu đánh một giấc đến sáng rồi đi học.

Sau khi xác định Tâm chính là thủ phạm của các vụ trộm cắp, Công an thị xã Uông Bí đã lập án đấu tranh. Như thường lệ, sau khi ở quán "nét" ra, chúng lên Nghĩa trang ngủ. Khoảng 1h sáng, chúng thức dậy và đến tủ cáp T200 và T98 để cắt 440 đôi cáp gốc và đôi cáp ngọn (đoạn cáp này làm mất liên lạc 85 máy điện thoại) thì bị bắt. Tâm và Hoàng Văn Nam, Nguyễn Đức Thành, Hoàng Trọng Đạo, Lê Muôn Trượng đều là học sinh Trường THCS Nguyễn Trãi bị khởi tố về tội "phá huỷ công trình, phương tiện quan trọng về ANQG".

Xử lý như thế nào?

Theo Trung tá Nguyễn Hữu Khia, Trưởng phòng An ninh điều tra thì qua điều tra, không có bị can nào phạm tội xuất phát từ động cơ phá hoại. Mục đích phạm tội chỉ là kinh tế đơn thuần, có học sinh chỉ vì cần tiền …ăn quà vặt hoặc chơi "chát" mà phạm tội. Theo nhận định của cơ quan An ninh điều tra, địa bàn gây án chủ yếu ở thị xã Uông Bí, huyện Yên Hưng với tính chất phức tạp và có tổ chức.

Một trong những nguyên nhân khiến tội phạm này gia tăng chính là 2 ngành Điện lực, Bưu điện có nhiều công trình nhạy cảm dễ bị bọn tội phạm xâm phạm nhưng chưa chú ý kiểm tra thường xuyên. Có những vụ mất trộm đã lâu mới báo cáo. Khi Công an tổ chức khám nghiệm hiện trường thì dấu vết không còn nguyên vẹn, nhân chứng không có, việc truy tìm đối tượng rất khó khăn.

Cũng theo Trung tá Nguyễn Hữu Khia thì cơ quan tố tụng đang vướng mắc quan niệm về tội danh khiến họ chưa thống nhất được cách xử lý. Tội phá huỷ công trình an ninh quốc gia có khung hình phạt rất cao. Nhiều trẻ vị thành niên trộm cắp đường dây điện từ huyện xuống xã, hoặc trộm cắp đường điện của một công ty, xí nghiệp, hay lấy cắp vài cọc tiêu… nếu đưa vào tội phá hủy công trình quan trọng an ninh quốc gia thì quá nặng.

Ông Khia cũng đưa ra một thực tế, như ngành Bưu điện lắp đường dây chờ nhưng không sử dụng, khi bị xâm hại có nên xử lý tội "phá huỷ" hay không? Cái khó lớn nhất hiện nay là việc xác định thế nào là công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia còn chưa có văn bản nào quy định cụ thể. Theo ông Khia thì tới đây phải có thông tư liên ngành để hướng dẫn về xử lý tội danh này